HONDA VAAR ACADEMY
REDDINGSVESTEN
In dit eerste deel van de reeks ‘veiligheid aan boord’ kijken we naar het juiste gebruik van zwem- en reddingsvesten. Marco Binnendijk van Dolphin Maritime leert ons de ins and outs.
In het STC Next trainingscentrum in Rotterdam worden professionals en hulpverleners getraind om ervaring op te doen in noodsituaties op of rond het water. Behalve een groot aantal leslokalen zijn er allerlei faciliteiten voor het simuleren van brand. Ook is er een zwembad voor de training met evacuaties onder water, het gebruik van reddingsvlotten en andere reddingsmiddelen. Onder de bezielende begeleiding van Marco Binnendijk gaan we voorzichtig te water.
Geen zwemvest
Een reddingsvest is altijd verplicht voor een schipper op een snelle motorboot als deze staand stuurt. Voor alle opvarenden van een snelle boot geldt die verplichting niet, maar moet een drijfhulp beschikbaar zijn. Er is overigens een groot verschil tussen drijfhulpmiddelen, ook wel zwemvesten genoemd en reddingsvesten. Voor wakeboarden en waterski gebruik je een drijfhulp, want je wil niet dat je vest je bewegingen beperkt. Zo’n zwemvest helpt je te drijven, zodat het zwemmen minder vermoeiend is. Maar een zwemvest is geen zeker reddingsvest. Laat daarom alle opvarenden op een snelle boot een reddingsvest dragen, want om ze pas in een noodsituatie aan te trekken is geen optie. Dan is er paniek en kun je misschien de plek waar ze liggen niet bereiken. Help daarom iedereen voor het gaan varen een reddingsvest aan te trekken en leg ook uit hoe ze deze moeten gebruiken. Neem de tijd om instructie te geven over deze veiligheidsmiddelen.
Verschillende vesten
Op snelle boten gebruiken we dus altijd reddingsvesten. Een reddingsvest heeft (opgeblazen) altijd een signaalkleur, geel of oranje. Als je bewusteloos bent en op je buik in het water ligt zou je kunnen verdrinken. Daarom heeft een reddingsvest altijd een kraag die je, als je bewusteloos bent, direct op de rug draait, zodat je mond en neus boven water zijn. Je hebt verschillende soorten reddingsvesten: de automatische en semiautomatische zelf-opblazende vesten en de ouderwetse vaste blokvesten. Deze laatste zijn onderhoudsvrij en een stuk goedkoper in aanschaf. Voor huisdieren en kinderen zijn vaste blokvestjes aan te bevelen. Kinderen groeien snel en hebben regelmatig een nieuw en duur vest nodig. Ook spelen ze graag in het water en zijn onderzoekend. Een koordje met een rood balletje in het vest nodigt uit om er aan te trekken. Juist voor kinderen wil je niet dat het vest zich plotseling automatisch opblaast. Een blokvest is dan een logische keuze.
Automatische vesten
Wil je niet beperkt worden in je bewegingen, dan is een automatisch of semiautomatisch reddingsvest ideaal. Het meest gebruikte type werkt met een zoutpatroon dat smelt als je in het water valt. Zogenaamde Hammar vesten worden door een smeltpatroon in een druksensor geactiveerd en zullen dus minder spontaan door een overvliegende golf worden geactiveerd. Alle types hebben een patroon dat in het water smelt. Als het tablet is gesmolten, komt een veer vrij die zorgt dat een scherpe pin in het koolzuurpatroon wordt geschoten. Zo stroomt het koolzuurgas uit het patroon het vest in en wordt het met grote kracht opgeblazen. Zou je een vest onder stevige beschermende kleding dragen, dan wordt je borstkas enorm ingedrukt zodra het zich opblaast. Dat kan dodelijk zijn. Belangrijk is dus dat je een reddingsvest altijd OVER je beschermende kleding draagt.
Drijfvermogen
Veel vesten hebben aan de achterzijde een extra band die je tussen je benen door aan de voorkant van het vest vastmaakt. Dit voorkomt dat je vest omhoog schiet als het zich opblaast. Zit een opgeblazen vest te hoog en drukt het te hard tegen je hoofd, dan kun je via het opblaastuutje wat lucht eruit laten stromen. Is het vest juist niet voldoende opgeblazen, dan gebruik je het pijpje om extra lucht in het vest te brengen. Hoe goed je blijft drijven hangt af van het drijfvermogen van het reddingsvest. Dit wordt uitgedrukt in een getal, dat het Newton drijfvermogen aangeeft. Veel vesten hebben een drijfvermogen van 150 Newton, dat is dus ongeveer 15 kilo. Dat lijkt weinig, maar een lichaam drijft van zichzelf al bijna en 15 kilo extra drijfkracht is vaak voldoende. Maar omdat je kleding ook nat wordt, kun je beter wat meer drijfvermogen hebben. Daarom adviseren reddingsmaatschappijen voor volwassenen meestal een 275 Newton vest.
Rugslag
In de nek van elk vest zit een lus waarmee redders je gemakkelijk uit het water kunnen trekken. De beugel aan de voorkant van een vest is bedoeld om je met een lifeline aan de zeilboot vast te kunnen maken. Als een reddingsvest zich opblaast, blijf je altijd op de rug drijven. Je moet dus ook altijd op de rug zwemmen en het is daarom goed om regelmatig de rugslag te oefenen. Ben je met meer mensen te water geraakt, zoek elkaar dan op en zwem samen. Dat kost minder kracht en je kunt elkaar helpen als vermoeidheid een rol gaat spelen.
Topconditie
Professionals zorgen dat hun reddingsvest altijd in topconditie is en dat zou ook voor gewone watersporters moeten gelden. Want als je een reddingsvest nodig hebt, gaat het meteen over leven of dood. Zelf kun je controleren of de onderdelen van het vest nog in goede conditie zijn en het smeltpatroon of de koolzuurcilinder niet zijn losgetrild. Verder kun je elk vest het beste elke twee jaar laten keuren. Dan worden het zoutpatroon of de druksensor gecontroleerd en de koolzuurcilinder vervangen. Ook wordt het vest 16 uur lang onder druk op lekkage onderzocht. Ga dit niet zelf doen, bij een erkende leverancier kost het een paar tientjes. Daarvoor wil je jouw veiligheid toch niet in de waagschaal stellen?
Advies
Reddingsmaatschappijen geven het advies om op een boot in elk geval een reddingsvest te dragen als het water kouder is dan 15 graden, bij mist of slecht zicht, bij wind sterker dan windkracht 4 en als je niet of niet goed kunt zwemmen. Als je een goed vest draagt, merk je het niet eens meer. Het voelt voor vaarprofessionals gek als ze aan boord geen vest dragen. Dus doe verstandig en draag net als de professionals aan boord altijd een reddingsvest. Da’s wel zo veilig.