HONDA TECHNOLOGY
iST: DRIVE BY WIRE
Honda kent grote successen in de Formule 1 met het Red Bull team en Max Verstappen, maar ontwikkelde al veel eerder technieken die nu worden toegepast in vrijwel alle auto’s en veel buitenboordmotoren. In de serie Honda Technology belichtten we al V-TEC, de Variabele kleptiming en -opening. Henk Wildschut, hoofd van het Technisch Centrum van de IVA Business School legt nu een andere Honda techniek uit de Formule 1 uit.
Les Nautische Kennis op de IVA Business School.
Studeren kun je op de IVA Business School in Driebergen in de richtingen Automotive-, Innovation- of Nautisch Business management. Naast allerlei commerciële vakken leren studenten ook alles over geavanceerde technieken in de sectoren van hun studierichting. Deze combinatie van commerciële en technische vaardigheden maakt de IVA uniek. En vanwege de connectie met zowel de Automotive als de Nautische branche bestaat er een hechte band met Honda. Veel studenten op de IVA volgen de Formule 1, want dat is de kraamkamer van allerhande nieuwe technieken. Dit keer bespreekt Henk Wildschut drive-by-wire, de elektronische besturing van systemen zoals voor gas geven en schakelen. Hij toont op het stuur van een F1-auto welke systemen daar allemaal drive-by-wire worden bediend.
CAN-Bus systeem.
Datakabels
Als je zo’n stuur bekijkt, begrijp je direct dat het volstrekt onmogelijk is om zoveel functies met allemaal losse draden voor alle functies storingsvrij aan een ronddraaiend stuur te bevestigen. Dan raken systemen hopeloos in de knoop en dat is lastig als je met 300 kilometer per uur over het circuit raast. Vandaar dat eerst in de Formule 1 drive-by-wire is ontwikkeld, een systeem dat een grote hoeveelheid informatie door één draadje kan versturen. Het is een zogenaamd CAN-Bus systeem en dat staat voor Controller Area Network. Het woord BUS slaat op het transport van data als een buslijn. Op elke halte stappen mensen (data) in of uit. BUS-systemen vind je tegenwoordig in alle moderne auto’s. Alle signalen zijn digitaal, enen en nullen dus, en het systeem ontvangt en verstuurt alle gegevens via twee datakabels. Zo’n opzet is veel lichter en gemakkelijker dan zoals alles vroeger met stroomdraden en fysieke kabels werd aangestuurd.
Demokast iST.
Honda iST
Een modern intelligent systeem bestaat uit sensoren die informatie verzamelen en een computer die die informatie kan interpreteren en vervolgens een outputsysteem kan aansturen. Bij Honda buitenboordmotoren heet het systeem voor gas geven en schakelen iST, intelligent Shift and Throttle. Het werkt eigenlijk met twee netwerken, het Honda iST netwerk en het NMEA 2000 netwerk. Dat laatste is het systeem waarmee ook navigatiegegevens en functies als de brandstof- en de snelheidsmeter op een display kunnen worden weergegeven. Mocht één systeem uitvallen, dan neemt het andere netwerk de functies van gas geven en schakelen over. De belangrijkste onderdelen van het iST drive-by-wire systeem zijn de gashendel, de Electronische Controle Unit (ECU) en in de motor de output units (actuators) voor gas geven en schakelen. De gashendel is uiteraard elektronisch. In de ECU worden razendsnel alle gegevens verwerkt en gekoppeld aan een actie in de motor. In de motor zetten actuators de elektronische signalen voor schakelen en gas geven via het drive-by-wire systeem om in actie.
NMEA 2000
Veel boten hebben al een NMEA 2000 netwerk waarin allerlei functies zoals navigatie en informatie uit de motoren op een display kunnen worden uitgelezen en bediend. Je onderscheidt in een NMEA 2000 netwerk vijf verschillende onderdelen: nodes, de backbone, drop cables, connectoren en eindweerstanden. Een node is een apparaat dat verbinding maakt met het netwerk. De backbone is de ruggengraat van het systeem die alles met elkaar verbindt. Er zijn drop cables die vanuit een node naar de backbone gaan, je hebt connectoren die de verbindingen maken en je hebt eindweerstanden die je kunt zien als de eindhaltes aan twee kanten van het systeem.
Voordelen
De voordelen van het Honda iST drive-by wire systeem zijn duidelijk. Het systeem is betrouwbaar vanwege de backup met het NMEA 2000 systeem. Door de dunne datakabels is het veel lichter en gemakkelijker op een boot te installeren dan een ‘gewoon’ systeem met allerlei starre kabels. Verder is de respons veel sneller en de bediening veel lichter. Je kunt meerdere motoren op een hendel gebruiken en dan is van alle motoren de weerstand gelijk in te stellen. Ook is het nu heel gemakkelijk om bijvoorbeeld op een flybridge of het achterdek een tweede bedieningsunit te monteren. Door drive-by-wire kun je heel precies schakelen en… je hebt door het elektronische inschakelen geen tandengeknars van de bak meer. Een andere mogelijkheid van Honda iST is de ‘trolling controle’, extra langzaam varen zoals sportvissers graag willen. Als je de motor hebt ingeschakeld kun je het toerental met stapjes van 50 toeren aanpassen via het display. Ook mooi is dat de hoeveelheid weerstand van de gashendel aan te passen is. Want als je in de golven vaart, dan wil je niet dat je bij de lichtste aanraking per ongeluk een dot gas geeft.
Meerdere motoren
Verder geeft Honda iST je een gemakkelijke digitale synchronisatie van de toerentallen bij installatie van meerdere motoren. Heb je twee of meer motoren aan de spiegel, dan kun je met één knop alle motoren tegelijk starten. Ze gaan dan allemaal 1 seconde na elkaar aan. Ook de trim van meerdere motoren gebeurt nu met één druk op één trimknop op de gashendel. Verder zijn meerdere motoren op één hendel te bedienen. Zo kun je bij drie motoren kiezen of je de middelste motor op de linker- of de rechterhendel bedient. Het digitale NMEA netwerk is beschikbaar op alle modellen met programmeerbare brandstofinjectie, dus op de BF40 t/m BF250. Honda iST is beschikbaar op de BF115 t/m BF250. Ook met het elektronische iST gas- en schakelsysteem loopt Honda voorop met technische innovaties die vrijwel allemaal navolging hebben gekregen.