HET WATER OP
RONDJE LEMMER
Lemmer ligt in de zuidwesthoek van Friesland, aan het IJsselmeer en aan de Friese meren. Het is de bekendste Nederlandse watersportplaats bij Duitsers en geldt als de toegangspoort voor de Friese waterwegen. Voor Honda Marine Magazine trok Epco Ongering eropuit om Lemmer in beeld te brengen.
Foto's Laurens Koster
In Lemmer zijn twee grote sluizen, die we tijdens ons rondje Lemmer beide passeren. Zorg dus dat je weet hoe je een sluis moet passeren. Lemmer is echt Fries en dat merk je bijvoorbeeld aan de culinaire specialiteiten. Bij bakkers koop je de lekkerste dûmkes of suikerbroden en de lokale slagers leveren de mooiste Friese droge worst. De horeca floreert weer dankzij heel veel terrasjes, cafeetjes en mooie restaurantjes. Het fijnst verken je de geboorteplaats van Rintje Ritsma en Epke Zonderland via het water. Dan passeer je de karakteristieke kerk, authentieke Lemsteraken en historische pandjes, want deze Friese plaats speelt al sinds zeven eeuwen een belangrijke rol in de handel en de scheepvaart. Wie van bootjes houdt, kijkt hier de ogen uit. Lemmer ademt watersport.
Het water op: vaarroute Rondje Lemmer
Wij starten onze vaarroute op het IJsselmeer en varen langs het gemaal Buma naar de stad. We passeren de karakteristieke opengewerkte stalen vuurtoren van Lemmer, die op het eerste gezicht geen schoonheidsprijs verdient. Kijk je even langer, dan valt het speelse gebruik van de contouren en de binnenlijnen van de trap positief op. Verderop zien we de historische sluis die toegang biedt tot het stadscentrum. De Lemstersluis is gebouwd aan het eind van de 19de eeuw en bestaat behalve de kolk ook uit de dienstwoning en de twee huisjes naast de sluis met op de gevel grappige ‘tegeltjeswijsheden’ als: 'Kokmeeuwen aan land, Onweer voor de hand' en 'Niet veel zeggen, maar houden en beleggen'. Neem wel cashgeld mee, want het sluis- en bruggeld door Lemmer bedraagt zeven euro. We komen nu echt in het centrum van een bruisende plaats. In een hoek van de Binnenhaven bij de sluis is de Fiskerhaven, de museumhaven van Lemmer, waar skûtsjes en originele Lemsteraken liggen. Er zijn in deze doorvaart drie beweegbare bruggen: de Oude Sluisbrug, de Flevobrug en de Zijlroedebrug. Links en rechts liggen boten afgemeerd. Via de Kortestreek komen we op de Langestreek totdat we op de brug over de N359 stuiten. Voorbij deze brug komen we op de Sylroede en varen we langs jachthaven ‘Lemmer Binnen’ en tal van andere
watersportbedrijven. Vanwege de ligging tussen het uitdagende IJsselmeer en de vriendelijke binnenmeren is het een van de populairste plaatsen om een boot te huren. Voorbij hotel en jachthaven Iselmar komen we op het Streamkanaal en hier slaan we straks rechtsaf, nadat we eerst links even het stroomkanaal op varen met aan het einde het historische Woudagemaal. Dit UNESCO-monument stamt uit 1920 en is het grootste werkende stoomgemaal ter wereld. Als het waterpeil in Friesland te hoog is, worden de ketels opgestookt om met stoomkracht de enorme maalwielen te laten draaien. Tweemaal per jaar is er een test of alles het nog goed doet.
Wij varen terug en gaan door naar de Groote Brekken. Rechts liggen relatief nieuwe huizen, veel met een eigen aanlegsteiger. Sloepen, open zeilboten en kleine kajuitmotorjachten zijn hier populair, en liefhebbers van bootjes worden blij van de enorme variëteit in boten, bootjes, jachten, aken, schepen en pieremachochels. Op de Brekken varen we weer naar het westen, terug richting de Prinses Margrietsluis. We zijn nu op de binnenvaart-snelweg van Lemmer naar Delfzijl, dus moeten we goed opletten op de grote boten voor en achter ons. Na de enorme sluis waar we alleen in liggen, komen we weer op het IJsselmeer. We geven nog even lekker gas en koersen terug naar de Lemstersluis waar we onze vaarroute startten. Lemmer biedt een verrassende combinatie van stadse gezelligheid, lieflijke natuur en ruig, groot water. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het binnen en buiten de grenzen bij watersporters mateloos populair is.
Kijk hier voor de video van Epco's rondleiding Rondje Lemmer!
PRAKTISCHE INFORMATIE
Historie
Lemmer komt al in de 14de eeuw voor in documenten. Het was een nederzetting bij de uitmonding van de binnenwateren in de Zuiderzee en dus een ideale plek voor de handel. Vanwege de strategische plek is Lemmer vaak bezet geweest door Engelsen, Hollanders, Spanjaarden en Duitsers. Van handelsplaats werd het geleidelijk aan een belangrijke vissersplaats. Vanwege de zuidwestenwind lag Lemmer vaak aan lager wal. Boten die daar vandaan kwamen, moesten goed kunnen zeilen. Zo ontstond de Lemsteraak, een platbodem die zeilt als een scherp jacht. Tegenwoordig is Lemmer vooral een toeristische ‘hotspot’ en wordt beschouwd als de poort naar de Friese meren.
Geografie
Lemmer ligt in de gemeente Friese Meren en heeft 10.000 inwoners. ’s Zomers wordt dit aantal soms verdubbeld als alle boten en huisjes worden bevolkt. Andere plaatsen in de Friese Meren (de Fryske Marren) zijn Langweer, Joure, Sloten en Balk.
Hoe kom je er?
Lemmer is vanaf het water bereikbaar vanaf het IJsselmeer en vanaf de Brekken. Je vaart dan door de (gratis) Prinses Margrietsluis die 24/7 draait, vooral voor de vele beroepsschepen op dit traject. Aan de zuidkant ligt de historische Lemstersluis, de verbinding met de binnenstad en de doorgaande route naar de Groote Brekken en de andere Friese meren. Het brug- en sluisgeld bedraagt hier zeven euro, contant te voldoen in het klompje van de sluiswachter. Vanaf de weg is Lemmer te bereiken via de A6 tussen Emmeloord en Joure. Ook loopt door Lemmer de Provinciale weg N359 naar Balk en Bolsward.
Snelheid
Op het IJsselmeer geldt geen snelheidsbeperking. Houd er wel rekening mee dat je voor snel varen op het IJsselmeer ook over Klein Vaarbewijs II moet beschikken. Pal voor Lemmer wordt frequent op het hebben van de juiste papieren gecontroleerd. In de belangrijkste doorvaart van Lemmer, de Sylroede, is 6km/u de maximale snelheid, op het Prinses Margrietkanaal is de maximum snelheid 12,5 km/u.
Overnachten
In Lemmer kun je op veel plekken overnachten, want de plaats heeft meer dan tien jachthavens. Leuk is het om in het stadscentrum aan de Sylroede af te meren. Je zult ’s zomers wel wat geluid van horecabezoekers voor lief moeten nemen. Er komt geen havenmeester langs om het liggeld te innen. Je moet betalen bij de automaat en de sticker die deze produceert zichtbaar aan je boot bevestigen. Als je wilt weten of het er druk is, kun je via webcamlemmer.nl kijken hoe de bezetting van een paar strategische punten is. Er zijn ook hotels aan of vlak bij het water zoals Hotel Lemmer, Bed and Breakfast Easy to sleep, Pension het Lytse Knipke en Sporthotel Iselmar.
Eten en drinken
Terrassen aan het water vind je in heel Lemmer, trendy is Beachclub Lemmer, waar je ’s zomers een bonte mengeling van bewoners en toeristen aantreft.
Traileren en tanken
Gratis trailerhellingen vind je aan de Vuurtorenweg 18 en bij de Industrieweg 1A in Lemmer. Veel van de jachthavens hebben een betaalde faciliteit om de boot via een helling of met de kraan te water te laten. Benzine en diesel tanken kan volgens de laatste berichten bij watersportcentrum Tacozijl en de gemeentelijke Binnenhaven. Voor alleen diesel kun je terecht bij Marine Centrum De Fundatie, Watersportcentrum Lemmer en de Friese Hoek. Daar verkopen ze ook GTL.
Boothuur
In Lemmer kun je heel centraal sloepen met Honda buitenboordmotoren huren bij sloepjeshuren.nl. Elders in Lemmer vind je sloepen te huur bij Sloepenjoy.nl, Tacozijl, bij Hotel Iselmar en Jachthaven Lemmer Binnen. Overigens is Lemmer het Eldorado voor het huren van een zeiljacht om mee op het IJsselmeer te zeilen of voor het huren van motorjachten, waarmee je ook de Friese binnenwateren kunt verkennen. Deze jachten worden meestal per week verhuurd.
